Stevan Sinđelić Slovenija
Piše: Goran Maunaga
SARAJEVO – Komandanti, visokopozicionirani oficiri i vojnici u strukturama Petog korpusa Armije R.BiH, u okviru organizovanih vojnih operacija na području Krajine tokom 1994. i 1995. godine, kodnih naziva “Sloboda-Tigar 94”, “Grmeč 94” i “Sana 95”, planirali su i naredili napade na civilno stanovništvo koji su prouzrokovali smrt i teške tjelesne povrede ljudi.
Navedeno je ovo, između ostalog, u dopuni Naredbe o sprovođenju istrage protiv 22 lica koju je Tužilaštvo BiH izdalo 29. septembra 2007. godine pod brojem KT-RZ 117/07, a koja je u posjedu “Glasa Srpske”.
Riječ je o istrazi u “predmetu Dudaković i drugi”, u okviru koje se osumnjičeni terete po ukupno 22 tačke koje navode na sumnju da su počinili ratne zločine protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika. Prvih 13 osumnjičenih, komandanti i visoki oficiri Petog korpusa, terete se, pored ostalog, za ubistva, uspostavljanje velikog broja zatvora u Krajini, te za granatiranje.
Pored komandanta Petog korpusa Armije RBiH Atifa Dudakovića, osumnjičeni su i načelnik Štaba Mirsad Selmanović i načelnik bezbjednosti Petog korpusa Armije RBiH Husnija Avdagić zvani Huska, te oficiri Senad Šarganović, Hamdija Abdić zvani Tigar i Hamdija Delalić.
Pod istragom su i oficiri Sead Jusić, Zijad Nanić, Nijaz Miljković, Amir Avdić, Mirsad Sedić, Ibrahim Nadarević, Sakib Forić. Tu su i komandiri i vojnici Mirsad Dračić, Husein Balagić, Samir Šabić, Zijad Kadić zvani Apica, Tanjfik al Harbi, Agan Elkasović, Nisvet Muratović, Ismet Musić i Abid Kauković.
“Operacije” Petog korpusa
Naredbu za istragu potpisali su tužilac Milorad Barašin i međunarodni tužilac u Tužilaštvu BiH Dejvid Švendimen.
– Kada su pripadnici Petog korpusa u vojnoj operaciji kodnog naziva “Sana 95” 15. septembra 1995. godine zauzeli Bosanski Petrovac, počeli su da ubijaju civile. Rano ujutro četvorica maskiranih vojnika, koji su najvjerovatnije pripadali ličnoj pratnji generala Dudakovića, izašli su iz motela “Radoč” u Bosanskom Petrovcu i ispred tog objekta strijeljali 24 do 28 civila i vojnika srpske nacionalnosti. Za to vrijeme Dudaković je bio u motelu, zbog čega je morao da zna za to – piše u obrazloženju Naredbe.
Opisujući ubistva pripadnika Narodne odbrane Autonomna pokrajina Zapadna Bosna (NO APZB) u mjestu Pećigrad kod Velike Kladuše, koja su tokom operacije “Sloboda-Tigar 94” 1994. godine izvršili pripadnici Petog korpusa, tužioci navode da je to učinjeno pod direktnom Dudakovićevom komandom.
Kada su pripadnici Petog korpusa zauzeli veći dio Pećigrada, stoji u Naredbi, u srednjovjekovno utvrđenje Stari grad sklonilo se oko 150 civila, žena, djece i staraca i veći dio pripadnika NO APZB.
– U džamiji koja se nalazila unutar zidina bilo je smješteno i dosta ranjenika. Nakon što im je putem razglasa upućen neispunjiv ultimatum i poziv na predaju, po direktnoj Dudakovićevoj naredbi, iz tenka je ispaljena granata. Ubijeni su Besim Muhamendagić zvani Zenga i šest do sedam pripadnika NO APZB. Ranjeni su civili, a među njima i Zuhra Kovačević i njen maloljetni sin Denis Kovačević – navodi se u Naredbi.
Uslijedila je, piše, predaja pripadnika Četvrte brigade NO APZB koji su bili zatvoreni u hangare u kasarni “Adil Bešić” u Bihaću, gdje je bila smještena komanda Petog korpusa i gdje su držani u nehumanim uslovima.
Snimljena zvjerstva
Tužilaštvo BiH bi, prema nezvaničnim informacijama, do kraja godine trebalo da podigne optužnicu protiv Dudakovića. Još uvijek nije poznato protiv koga će još optužnica biti podignuta. Do sada je saslušan samo Ibrahim Nadarević, koji je sada poslanik SDA u Parlamentu FBiH.
“Glas Srpske” objavio je da je do sada Tužilaštvo BiH, u istrazi protiv Dudakovića, ignorisalo presude za ratne zločine Suda BiH protiv Dudakovićevih oficira Idhana Sipića, Suada Kapića Hodže i Sulje Karajića, iako je Dudaković znao za sve te zločine i naređivao im.
Radio-televizija RS objavila je 2006. godine video-snimak nastao u okolini Gline i Dvora na Uni 7. i 8. avgusta 1995. godine, na kojem se vidi da se pripadnici vojnih formacija “Crne mambe” iz Hrvatske i odreda “Hamze” iz BiH, koji su bili pod Dudakovićevom komandom, obračunavaju sa srpskim vojnicima i civilima koji tokom “Oluje” napuštaju Krajinu. Na snimcima se vidi i da Dudaković naređuje paljenje srpskih sela u nastavku akcije “Oluja”, 16. i 17. septembra 1995. godine. Dokaz za ratne zločine koje je počinio Dudaković su i video-snimci na kojima on naređuje likvidaciju zarobljenika.
Pripadnici SIPA po nalogu Tužilaštva BiH, u okviru istrage za ratne zločine u “predmetu Dudaković i drugi”, nedavno su izuzeli ratnu dokumentaciju policijskih struktura u Unsko-sanskom kantonu koja se nalazila u prostorijama bivše kasarne “Orljani” u Bihaću.
Dokazi o ratnim zločinima Petog korpusa ARBiH pronađeni su i tokom nedavne ekshumacije osam tijela srpskih vojnika u krugu kasarne “Adil Bešić” u Bihaću. Ubijenima su ruke bile vezane bodljikavom žicom.
Još 2006. godine vlasti RS podnijele su krivičnu prijavu protiv Dudakovića za ratne zločine nad Srbima, ali je on do danas na slobodi.
Zatvori
U obrazloženju Naredbe stoji da su komandanti i oficiri Petog korpusa odgovorni za osnivanje zatvora i zatvaranje pripadnika Vojske Republike Srpske, Vojske Republike Srpske Krajine i NO APZB, od kojih su mnogi ubijeni i nestali. Navedeni su i zatvori na području Bosanske Krupe, u prostorijama policijske stanice, stočne farme “Perna” i u napuštenim privatnim kućama. Tu su i zatvori na području Sanskog Mosta, i to u bioskopskoj dvorani, policijskoj stanici, zgradi “Šipada”, u objektu auto-otpada te u privatnim kućama.
– U zatvoru u prostorijama preduzeća “Rad” u Cazinu, u izuzetno nehumanim uslovima zatočeno je preko 20 lica, uglavnom zarobljenih pripadnika Šeste sanske brigade VRS – stoji u obrazloženju Naredbe.
Datum objave: 27.11.2011
(Nastaviće se)